برخورداری گلستان از رویشگاهها و زیستگاههای متعدد، این استان را به مامن و محلی برای سپران عمر گونههای مختلف جانوری اعم از پستانداران، خزندگان، آبزیان و البته پرندگان تبدیل کرده است.
هر چند دهها گونه از انواع پرندگان به صورت مستمر در طول سال در مناطق مختلف دشتی، جنگلی و تالابی گلستان زندگی میکنند اما به طور معمول و با سرد شدن هوا در عرضهای شمالی تر کره زمین، دهها گونه دیگر از انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی برای زمستان گذرانی گلستان را انتخاب میکنند و تنوع پرندههای قابل رؤیت در گلستان را به طرز چشمگیری افزایش میدهند.
وجود چندین تالابهای بین المللی مانند آلاگل، آجی گل، آلماگل و گمیشان، صدها آب بندان و آبگیر و البته خلیج گرگان سبب شده که پس از برودت دما در اروپایی شرقی و سیبری صدها هزار قطعه انواع پرندهها عازم گلستان شوند.
حضور پرندگان در مناطق مختلف گلستان یک جاذبه بی بدیل و بی رقیب است که اصلی ترین عنصر یکی از جذاب ترین بخشهای گردشگری طبیعی تحت عنوان «پرنده نگری» تلقی میشود.
پرنده نگری در زمره سبزترین رشتههای گردشگری قرار میگیرد که در بسیاری از کشورهای جهان، به عنوان یک رشته گردشگری با درآمد بسیار بالا به حساب میآید.
در این صنعت، گردشگر یا فرد علاقه مند با حیات وحش با حضور در زیستگاههای طبیعی با استفاده از دوربین و تلسکوپ از تماشای پرندگان لذت برده و با ثبت لحظههایی ناب از زندگی پرندگان در قاب دوربین، یک روز و یا سفر به یادماندنی برای خود خلق میکند.
رقص و غوغای پرندگان در گلستان/گردشگری با «پرنده نگری» پویا می شود
فارغ از جذابیتهای بصری و زیباشناختی، برخی روان شناسان بر این اعتقاد هستند که تماشای وحوش به ویژه پرندگان، سبب آرامش بوده و تسکین دهنده آلام روحی است.
با وجود همه ظرفیتهای موجود در بخش پرنده نگری در گلستان، این رشته جذاب و پرطرفدار به حال خود رها شده و صرفاً برخی گروههای کوچک پرنده نگری در روزهای محدودی از سال با حضور در زیستگاههای پرندگان، از تماشا و حضور این پرندگان لذت برده و از مواهب بی نظیر و چشم اندازهای بدیع حیات وحش حظ میبرند و هیچ برنامه مدونی برای بهره مندی از این پتانسیل به چشم نمیخورد.
غفلت از صنعت پرنده نگری
یک استاد دانشگاه در رشته محیط زیست به خبرنگار مهر گفت: پرندهنگری، نوعی از گردشگری طبیعی محسوب میشود که در زندگی صنعتی امروزی مایه آرامش روح و روان علاقه مندان و گردشگران میشود اما سالها است این پتانسیل بزرگ در گلستان مورد غفلت واقع شده و از این ظرفیت تاکنون برای اشتغالزایی بیشتر و رونق اقتصادی منطقه استفاده نشده است.
برنامه مدونی برای بهره مندی از پرنده نگری در گلستان وجود ندارد
محمدرضا ملاعباسی افزود: حضور و زیست دهها گونه از پرندگان مهاجر آبزی و کنارآبزی و زمستانگذرانی برخی پرندگان کمیاب در پهنه آبی تالابهای گلستان، پیرامون جزیره آشوراده و خلیج گرگان، فرصت اجرای تورهای پرندهنگری را بهعنوان یک صنعت پردرآمد در گلستان مهیا کرده است.
وی بیان کرد: پرندهنگری به عنوان یک صنعت در برخی کشورها رونق پیدا کرده و افراد برای گذران اوقات فراغت به تماشای پرندگان میروند اما برای استفاده از این ظرفیت در گلستان نیازمند برنامه ریزی دقیق هستیم که تاکنون محقق نشده است.
رقص و غوغای پرندگان در گلستان/گردشگری با «پرنده نگری» پویا می شود
پرنده نگری زمینه ساز حفظ حیات وحش
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان هم به خبرنگار مهر گفت: جمع بندی دادههای ناشی از سرشماریهای رسمی در زیستگاههای آبی گلستان بیانگر آن است که در برخی از ماههای سال حدود ۳۰۰ هزار قطعه از انواع پرندگان در گلستان دیده میشود؛ پرندگانی که از نظر تنوع گونهها و جنس بسیار پرشمار هستند.
محمود شکیبا گفت: ظرفیتهای بالقوه گلستان از نظر میزبانی از پرندگان، این استان را به عنوان یکی از مناطق مستعد پرنده نگری در کشور تبدیل کرده است، صنعتی که میتوان به اهرمی قدرتمند برای حفظ حیات وحش و پرندگان تبدیل شود.
وی ادامه داد: با راه اندازی سایتهای پرندهنگری، منابع درآمدی مانند اقامت، حمل و نقل، تغذیه، ورودی مسافران به منطقه و فروش صنایع دستی هم به دست میآید؛ درآمدهایی که میتواند زمینه بی نیازی جوامع پیرامونی زیستگاههای حیات وحش را از شکار و یا صید پرندگان فراهم کند.
شکیبا افزود: پرندهنگرها در مقایسه با سایر گردشگران به زیرساختهای گردشگری چندانی نیاز ندارند، حضور و همراهی یک کارشناس به علاوه داشتن یک دوربین شکاری از اصلی ترین پارامترهای پرنده نگری است که نسبت به سایر بخشهای گردشگری، نیازهای زیرساختی کمتری دارند.
وی بیان کرد: ایجاد سایتهای پرندهنگری علاوه بر تأمین منابع مالی برای خریداری ملزوماتی مانند تلسکوپ و دوربین، به دعوت از متخصصان فعال این حوزه برای استفاده از تجریبات سایتهای مشابه نیاز دارد تا بتوان از این فرصت برای رونق این نوع از گردشگری بهره بیشتری گرفت.
شکیبا گفت: زیرگونههای مختلف مرغابیها، قو، پلیکان، حواصیل، چنگر، پرستوها، آبچلیکها، غاز، فلامینگو، باکلان و عقاب دریایی دم سفید از جمله گونههای پرندگان مهاجری هستند که نیمی از سال را در زیستگاههای آبی گلستان ساکن میشوند و انواع گنجشکسانان، سلیمها، چنگرها و کاکاییها به عنوان پرندگان بومی در استان زادآوری میکنند.
رقص و غوغای پرندگان در گلستان/گردشگری با «پرنده نگری» پویا می شود
از پرنده نگری بهره نبردهایم
نماینده مردم کردکوی، گمیشان، بندرگز و بندرترکمن در مجلس شورای اسلامی هم به خبرنگار مهر گفت: طبیعت گردی و پرنده نگری از مهمترین جاذبههای گردشگری در پیرامون خلیج گرگان، تالاب گمیشان و جزیره آشوراده محسوب میشود که تاکنون از آن غفلت شده و بهرهای از این موهبت الهی نبردهایم.
عبدالجلال ای ری افزود: در طرح گردشگری آشوراده، توجه ویژه ای به پرنده نگری شده و در نظر داریم تا امکان اجرای پرنده نگری را در منطقه فراهم کنیم.
وی ادامه داد: پرنده نگری یک صنعت پاک در گردشگری به حساب میآید که هیچ خسارت و آسیبی به منطقه وارد نمیکند و صرفاً گروههایی کنترل شده زیر نظر حافظان طبیعت از تماشای پرندگان لذت و منابع درآمدی حاصله میتواند بخش زیادی از مشکلات اقتصادی ساحل نشینان گلستان را برطرف کند.
این نماینده مجلس گفت: مشاهده پرندگان زمستانگذران و شکاری در زیستگاههای آبی و دشتهای نوار شمالی گلستان، این استان را به مکانی مناسب برای پرندهنگری تبدیل کرده که حل مشکل کمآبی تالابها و همراهی مردم برای حفاظت از پهنههای آبی، پای جمعیت بیشتری از علاقمندان محیط زیست و پرنده نگرها را به این استان باز خواهد کرد.
به گزارش خبرنگار مهر، تالابها، دریاچهها، آببندانها، سدها و سایر منابع آبی گلستان، به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب و منابع غذایی کافی هر ساله در فصلهای پاییز و زمستان از هزاران قطعه انواع پرندگان مهاجر و بومی میزبانی میکنند و در این ماهها شاهد حضور گردشگران فراوانی برای استفاده از جاذبههای طبیعی استان هستیم که در صورت حمایت جدی مسئولان میتواند به محلی برای درآمدزایی بومیان زیستگاههای آبی گلستان شوند.